Onte tiven a sorte de asistir en directo a un espectáculo de Quico Cadaval. E simplemente fantástico, contando historias mínimas diáfanas e singulares. As súas personaxes son homes, homiños, señores (segundo a súa propia terminoloxía), mulleres, galegos doutro tempo aos que lles acontecen historias comúns ou historias sorprendentes, sempre marcadas polos rasgos definitorios dos galegos ao longo dos tempos.
Ao principio pareceume un pouco prepotente, como “sobrado” e demasiado seguro de si mesmo, chegando incluso a intimidar ao espectador. Pero pouco a pouco, vaise un integrando na súa maneira de contar, e recibe a súa retranca galega con total naturalidade, e mesmo con gratitude. Lembroume un pouco a Paco, un tipiño que tiven a sorte de coñecer fai uns meses, e que sen dúbida marcará máis dun capítulo na miña existencia. Falareivos de Paco noutro momento. Agora ao que ía. As historias de Cadaval son historias dos tempos da fame, alá pola posguerra, nunha Galicia que recurría ao inxenio e á ironía para subsistir no medio da miseria. Unha Galicia emigrante e mariñeira, na que se desenrolaba unha cultura exquisita ao redor das lareiras. Os mortos sempre mezclados cos vivos, nunha convivencia case perfecta, que trascendía os límites das lendas.
Escoitando onte a Quico Cadaval , dinme conta de que a miña infancia na aldea foi moito máis enriquecedora do que eu imaxinaba. A aldea marca nas entrañas unha aprendizaxe distinta, que non se ensina nas escolas. Teño nos meus recordos infantís moitas historias como as de Cadaval, algunhas das que eu mesma fun testigo presencial, e outras que me chegaron de oídas. Penso que ata onte pola noite nunca lles din o valor que teñen, ainda que sempre fun consciente de que todas esas vivencias infantís constituían a base da miña personalidade adulta. Somos a infancia que tivemos, e somos a terra na que nacimos e medramos. Nacín e medrei nunha aldea de Lugo, pertencente á Terra Chá. Pasaba os veráns nun pobiño pequeño, Cospeito, na casa de meus tios. Alí había unha lareira que ulía sempre a fume e a chourizos. Tivemos cans, bicicletas, feridas nos xeonllos...En fin, que dinme conta de pronto de que tiven unha infancia moito máis trascendente do que pensaba, e que podería atopar nela o xermen de moitas historias que contarvos.